ساعت 3 بامداد است. فرض کنید گردشگری هستید که با خودروی سواری شخصی وارد یک شهر شده‌اید و قبل از هر‌کاری می‌خواهید دنبال هتلی مناسب بگردید که در آن لحظه اتاق خالی داشته باشد؛ تا به حال نیز به آن شهر سفر نکرده‌اید و کسی را نمی‌شناسید که بتواند شما را در آن‌وقت شب راهنمایی کند.
ممکن است این شرایط، سفر شما را با خاطره‌ای ناخوشایند همراه کند. اکثر سرویس‌های راهنمایی مسافران در کشورمان به صورت آفلاین هستند و یا فقط در ساعت‌های اداری پاسخگوی مراجعه‌کنندگان هستند.
مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در روزهای پایانی هر سال فهرستی حاوی 30 شماره تلفن همراه را تکثیر و در اختیار مدیران دستگاه‌های مختلف اداری می‌گذارند تا اگر در طول سفر به استان‌های مختلف کشور نیازمند راهنمایی بودند، از طریق ارسال پیامک یا تماس با شماره مخصوص هر استان، مشکل‌شان را برطرف کنند.
اما شهروندان عادی به این شماره‌ها دسترسی ندارند و ناچارند با مراجعه به چادرهایی صحرایی که هلال احمر، سازمان میراث فرهنگی و شهرداری‌ها در ورودی شهرها برپا می‌کنند، سوال‌های خود را مطرح کنند. آنها همچنین می‌توانند در برخی شهرها، بروشورهایی حاوی نقشه و جاذبه گردشگری را دریافت کنند.
در برخی شهرها نیز خطوط تلفنی ثابت، آماده پاسخگویی به سوال‌های مسافران است؛ اما اپراتورهای این خطوط، اغلب از اطلاعات جامع در مورد ظرفیت‌های گردشگری و سرویس‌های خدماتی برخوردار نیستند و نمی‌توانند نیاز اطلاعاتی همه گردشگران را به خوبی برآورده کنند. شاید به همین دلیل است که توصیه شده، پیش از سفر بدانید به کجا می‌روید و اطلاعات مورد نیاز را با فرمت کاغذی، همراه داشته باشید.
نحوه تشخیص موقعیت‌های مکانی برای گردشگران بوی‍ژه گردشگران داخلی که از تجهیزات و امکانات و راهنمایی‌های کمتری نسبت به خارجی‌ها برخوردارند، خود معمایی است. برای اطلاع یافتن از مکان دقیق جغرافیایی‌ای که در آن قرار داریم از دستگاه GPS استفاده می‌شود.
این دستگاه با قیمتی متفاوت ولی در حدود حداقل ۱۰۰ هزار تومان در لیست وسایل سفر عموم گردشگران داخلی ایران نیست و نخواهد شد و تحت استفاده متخصصان و علاقه‌مندان خاص خواهد ماند.
بکارگیری GPS در دستگاه‌های موبایل ابزار خوبی است؛ اما شاید تنها یک درصد کاربران تلفن همراه در ایران صاحب این تکنولوژی باشند. در ضمن همیشه هم مکان‌های مورد نظر و موقعیت فعلی و خواسته شما به عنوان یک گردشگر به راحتی یافتن یک هتل نیست. در بسیاری از موارد افراد بومی هم نمی‌توانند گردشگران را راهنمایی کنند. مثلاً معرفی فروشگاهی که مجهز به دستگاه POS باشد و جمعه‌ها هم باز باشد یا رستورانی که غذاهای رژیمی هم سرو کند و سوالاتی از این قبیل.
راه حل این معما دو سویه است، یک سر آن شما به عنوان یک گردشگر و ابزارها و امکاناتی که در اختیار دارید و سوی دیگر آن بانک‌های اطلاعات گردشگری. بانک‌های اطلاعات گردشگری نیز به دو نوع Online وoffline تقسیم‌بندی می‌شوند.
بانک‌های اطلاعاتی Offline زیادی در کشور ما تولید شده و موجود است از جمله کتاب اول، کتاب زرد، کتاب‌های راهنمای شهرها و یا مشاغل، CDهای حاوی بانک‌های اطلاعات گردشگری و فایل‌های چندرسانه‌ای، نرم‌افزارهایی که بر روی دستگاه‌های موبایل نصب و اجرا می‌شوند و نقشه‌ها و بروشورهای متعدد.
تمامی موارد فوق از کارهای پرهزینه‌ای است که هر ساله تکرار می‌شود و هر از چند گاهی نیز بایستی از نو تولید و یا تغییراتی در آن داده شود. هر چند استفاده از آنها به‌طور نامحدود بسیار ساده است و هیچ هزینه اضافی برای گردشگر ندارد، اما دستیابی به پاره‌ای از اطلاعات که به‌طور لحظه‌ای تغییر می‌کند از این راه میسر نیست. به عنوان مثال ظرفیت هتلی که مد نظرتان است، ظرفیت بلیت‌های قطار و هواپیما و یا برنامه اکران یک سینمای خاص.
بانک‌های اطلاعاتی Online نیز در کشور ما کم نیستند و خود انواع مختلفی دارند.
سیستم تلفن گویا و فکس:
بدون شک شما هم مانند ما سامانه‌های تلفن گویای فراوانی را می‌شناسید که به درستی کار نمی‌کنند. امکان برقراری ارتباط با آنها با استفاده از تلفن همراه میسر نیست و یا همیشه دارای اختلال در پیام‌رسانی هستند.
سیستم پیام کوتاه:
این سیستم که به تازگی استفاده از آن مرسوم شده و سیستم نسبتا نوینی است نیز مشکلات خاص خود را دارد. روش ورود اطلاعات و ارسال پیام به سامانه‌ها همواره معضلی است که برای حل آن بایستی از تجربیات دیگران استفاده کنید. چه بسا بارها پیامی را به سامانه‌ای ارسال کنید و هر بار سامانه از شما خطای ورود اطلاعات بگیرد. همچنین ممکن است هیچگاه موفق به دریافت پاسخ پیامتان نشوید.
سایت‌های اینترنتی:
معمولاً کاملترین بانک‌های اطلاعاتی از طریق سایت‌های اینترنتی قابل استفاده هستند. هر چند این راه بهترین راه برای برقراری ارتباط بین گردشگران و سامانه‌های اطلاعاتی است، اما تنها در خانه و یا هتل قادر به استفاده از آن به جهت برنامه‌ریزی سفر هستید و عملاً گردشگران غیرمسکون در اماکن متصل به اینترنت نمی‌توانند از آن استفاده کنند، زیرا استفاده از آن در سطح شهرها و جاده‌ها مستلزم داشتن کامپیوتر قابل حمل و اینترنت بی‌سیم و یا موبایل مودم‌دار است که متاسفانه این امکانات در ایران یا وجود ندارد و یا به سختی و با صرف هزینه بالا و سرعت کم فراهم می‌شود. البته طرح کیوسک‌های اینترنتی طرح بسیار خوبی است که می‌توان آنها را در مکان‌هایی پرگردشگر نصب کرد، اما استفاده از این ابزار نیز نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش گسترده‌ای است که زیرساخت‌های آن هنوز در کشور ما فراهم نیست.
سیستم تله‌تکست:
استفاده از این سیستم و همچنین شبکه‌های رادیو و تلویزیون استانی و تلویزیون‌های تبلیغاتی شهری ابزاری بسیار ارزان و مفید و ابتکاری هستند که متاسفانه هنوز جایگاه تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی خود را در بین عموم پیدا نکرده‌اند.
